“Η αντισυνταγματικότητα αφορά τα άρθρα 14 και 17, δηλαδή το δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι για τις δημοτικές εκλογές. Κύριοι συνάδελφοι, σύμφωνα με το άρθρο 102 παράγραφος 2 του Συντάγματος, υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής στις δημοτικές εκλογές. Σ’ αυτό το σημείο υποστηρίζονται δύο απόψεις. Κατά πόσο σ’ αυτές τις εκλογές μπορούν να συμμετάσχουν και αλλοδαποί ή είναι μόνο για τους Έλληνες.

Η νομική υπηρεσία της Βουλής έχει δεχθεί την πρώτη θέση, δηλαδή ότι μπορούν να συμμετέχουν και αλλοδαποί, έχοντας ένα συγκεκριμένο σκεπτικό το οποίο μπορείτε να διαβάσετε. Οι ενστάσεις οι δικές μας αφορούν στο γεγονός ότι το άρθρο 102 παράγραφος 2 του Συντάγματος δεν βρίσκεται αυτοτελώς, αλλά είναι μέσα σε όλο το πλαίσιο και την ερμηνεία του λοιπού Συντάγματος. Συνεπώς το άρθρο 102 παράγραφος 2 σε συνδυασμό με το άρθρο 29 παράγραφος 1 και άρθρο 4 παράγραφος 4 του Συντάγματος μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι και σ’ αυτές τις εκλογές μπορούν να συμμετάσχουν μόνο Έλληνες πολίτες. Αναφέρομαι. Το άρθρο 4 παράγραφος 4, κύριοι συνάδελφοι, λέει: «Μόνο Έλληνες πολίτες είναι δεκτοί σε όλες τις δημόσιες λειτουργίες, εκτός από τις εξαιρέσεις που εισάγονται με ειδικούς νόμους». Αυτό το άρθρο, σημειωτέον, δεν μπορεί και να αναθεωρηθεί, είναι από τις μη αναθεωρητέες διατάξεις.

Είναι η άσκηση, η συμμετοχή στις δημοτικές εκλογές δημόσια λειτουργία; Οπωσδήποτε είναι. Και αν δεν είναι στο δικαίωμα του εκλέγειν σίγουρα είναι στο δικαίωμα του εκλέγεσθαι. Ένας δημοτικός σύμβουλος ασκεί δημόσια λειτουργία. Θέλετε να σας πω παραδείγματα που έχει η νομολογία για το τι είναι δημόσια λειτουργία; Η συμμετοχή στην μπάντα του δήμου Αθηναίων θεωρείται άσκηση δημόσιας λειτουργίας και δεν μπόρεσε ένας Γερμανός πολίτης να μπει και προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, που δεν δικαιώθηκε, αλλά αναγκάστηκε να γίνει ειδικός νόμος.

Θέλετε άλλο παράδειγμα; Ο ένορκος στα μικτά ορκωτά δικαστήρια θεωρείται ότι ασκεί δημόσια λειτουργία. Υπ’ αυτήν την έννοια, προφανώς, ο δημοτικός σύμβουλος που ψηφίζει ασκεί μια δημόσια λειτουργία και αυτό το δικαίωμα το έχει επιφυλάξει ρητά ο συντακτικός νομοθέτης στο άρθρο 4 παράγραφος 4 μόνο για τους Έλληνες πολίτες. Και μου κάνει φοβερή εντύπωση το γεγονός ότι η νομική υπηρεσία της Βουλής, η επιστημονική υπηρεσία ενώ απάντησε για το άρθρο 102 παράγραφος 2, δεν λέει τίποτα για το άρθρο 4 παράγραφος 4.

Παράλληλα, τίθεται το θέμα του άρθρου 29 και αναφέρομαι σε αυτά που λέει στο συνταγματικό δίκαιο, τόμος 2ος. Θεμελιώδη Δικαιώματα, ο συνταγματολόγος κ. Δημήτριος Τσάτσος -ο οποίος ως γνωστό πρόσκειται στο ΠΑΣΟΚ- και αφού έχει αναλύσει τη θέση ότι μπορούν να συμμετέχουν και αλλοδαποί στις δημοτικές εκλογές, αναφέρεται: Αντίθετα, πιστεύουμε πως το Σύνταγμα και αυτό το δικαίωμα το επιφύλαξε μόνο στους Έλληνες πολίτες. Αυτό προκύπτει και από το άρθρο 29 παράγραφος 1, δικαίωμα ίδρυσης και συμμετοχή στα πολιτικά κόμματα, που ρητά ισχύει μόνο για τους Έλληνες πολίτες. Συμμετοχή στις δημοτικές εκλογές, έξω από την αντιπαράθεση των πολιτικών κομμάτων, μόνο θεωρητικά είναι νοητή στην Ελλάδα και μόνο στη βάση της παραγνώρισης της πολιτικής πραγματικότητας. Η αναγνώριση τέτοιων δικαιωμάτων στους αλλοδαπούς προϋποθέτει συνταγματική μεταβολή. Τελικά, η συνταγματική μεταβολή που θα ήταν αναγκαία για την αναγνώριση ενός τέτοιου δικαιώματος για αλλοδαπούς δεν συντελέστηκε.

Θέλω να θυμίσω, ότι και στην τελευταία αναθεώρηση είχε τεθεί από συναδέλφους Βουλευτές το γεγονός ότι μπορεί να μπει ρητώς ότι μπορούν να συμμετέχουν οι αλλοδαποί και στις δημοτικές εκλογές. Αυτό αποσύρθηκε. Θα μου πείτε ότι και ο εισηγητής της Πλειοψηφίας και της Μειοψηφίας είχε αναφερθεί τότε ότι με τις διατάξεις ως έχουν μπορεί να ισχύει, όμως με συγχωρείτε δεν έγινε καμμία συζήτηση για το άρθρο 4 παράγραφος 4 και επιμένω ότι και η αναθεώρηση του άρθρου 102 παράγραφος 2 δεν μπορεί να υποσκάψει το πνεύμα και το νόημα του άρθρου 4 παράγραφος 4.

Παράλληλα κάποιοι θα υποστηρίξουν ότι αυτό το νομοσχέδιο έχει το χαρακτήρα του ειδικού νόμου και άρα ως ειδικός νόμος μπορεί να εισάγει εξαίρεση. Σύμφωνα με την πάγια θέση στη θεωρία προοδευτικών συνταγματολόγων, παραδείγματος χάριν ο κ. Χρυσόγονος, δεν είναι δυνατόν οι ειδικοί νόμοι να εισάγουν ευρείες εξαιρέσεις, μπορούν μεμονωμένες περιπτώσεις. Είναι γεγονός ότι δεν μπορεί να δεχθεί κάποιος ως ειδικό νόμο μια εξαίρεση που βάζει στη διαδικασία άνω των πεντακοσίων χιλιάδων κόσμο.

Τέλος και για να ολοκληρώσω, επειδή θα γίνει μια αναφορά στο άρθρο 5 παράγραφος 1, που κάνει και η επιτροπή και υποψιάζομαι το είχε θέσει και ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Κουβέλης στην επιτροπή, το άρθρο 5 παράγραφος 1, αναφέρει ότι καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη.

Συνεπώς μπορεί κάποιος να συμμετέχει στην πολιτική ζωή της χώρας, στο βαθμό όμως που η συμμετοχή του αυτή δεν έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 29 παράγραφος 1, που είναι συμμετοχή στα πολιτικά κόμματα και που είναι μόνο για τους Έλληνες πολίτες, όπως αντίστοιχα και σίγουρα με το άρθρο 4 παράγραφος 4, που η δημόσια λειτουργία ασκείται μόνο από Έλληνες πολίτες. Τουλάχιστον, λοιπόν, και ολοκληρώνω, κύριε Πρόεδρε, ως προς το άρθρο του εκλέγεσθαι θα πρέπει να αποφανθεί το Σώμα ότι υπάρχει συνταγματικότητα. Θεωρώ ωστόσο ότι βάσει του άρθρου 4 παράγραφος 4 και για το εκλέγειν υπάρχει το αυτό πρόβλημα.”